Milliyet.com.tr/ Taban fiyat ve üzerinde çalışan milyonlarda kişi 2025 yılında yapılacak olan artırım oranını bekliyor. Minimum Fiyat Tespit Kurulu birinci toplantısını 10 Aralık’ta yapmıştı. İkinci randevu için ise geri sayım başladı. Yarın saat 14.00’te taraflar tekrar bir ortaya gelecek.
BAKAN IŞIKHAN’DAN TABAN FİYATLA İLGİLİ SON AÇIKLAMA
Öte yandan geçtiğimiz gün Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, TBMM Genel Kurulu’nda Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın 2025 yılı bütçesine ait sunum yaptı.
Bakan Işıkhan, minimum fiyatın yalnızca toplumsal adaletin ve ekonomik büyümenin sağlanmasında kritik değere sahip olduğunu söz ederek, Bakanlık olarak taban fiyatın hem çalışanlar hem de patronlar için istikrarlı bir biçimde belirlenmesini sağlamak için azami uğraşı gösterdiklerini vurguladı.
Bakan Işıkhan’ın açıklamaları şu halde: “İşçilerimizin gelirini artırma hedefiyle başlattığımız Minimum Fiyat Dayanağını gerektiği noktada güçlendirdik. Yılın birinci 9 ayında yaklaşık 1,5 milyon iş yerine toplamda 38 milyar lira taban fiyat takviyesi sağladık. 2025 yılında geçerli olacak taban fiyatı belirleme sürecinde de çalışanlarımızın refahını artırırken, patronlarımızın rekabet gücünü koruyacak istikrarlı bir tahlil için kararlılıkla çalışıyoruz. Alınacak kararın ülkemize, patronlarımıza ve çalışanlarımıza iyi olmasını temenni ediyor, kurul çalışmalarının muvaffakiyetle sonuçlanmasını diliyorum.”
‘İLK SAYI PATRONDAN BEKLENİYOR’
Peki ikinci toplantıdan bir sayı çıkar mı? Kaçıncı toplantıda uzlaşıya varılır? Taban fiyatta en güçlü beklenti ne? Mevzuyla ilgili tüm merak edilenleri milliyet.com.tr’ye pahalandıran Toplumsal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz şu tabirleri kullandı: “İşin tabiatı gereği personel bölümü en yüksek, patron bölümü ise bunun altında bir sayıyla masaya oturacaktır. Birinci toplantı sonrası personel tarafının yapmış olduğu açıklamadan patron cephesinden bir sayı beklendiği anlaşılmaktadır.
İKİNCİ TOPLANTIDA HANGİ PARAMETRELERE BAKILACAK?
Burada her bir kesim için 5’er şahıstan oluşan kurula geçen yıl olduğu üzere tarafların dışında 4 kişi daha katıldı. Birinci toplantıda minimum fiyatla çalışan bu bireylerin de kelam hakkı olduğunu biliyoruz.
Asgari fiyat ile ilgili yönetmelik mucibince fiyatın belirlenmesindeki temeller ile ilgili unsur 7’ye nazaran kurul, fiyatın belirlenmesinde, “Ülkenin içinde bulunduğu toplumsal ve ekonomik durumu, ücretliler geçinme indekslerini, bu indeksler yoksa geçinme indekslerini, fiilen ödenmekte olan fiyatların genel durumunu ve geçim koşullarını göz önünde bulundurur” biçiminde düzenleme mevcuttur.
Ayrıca Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bilgileri, Devlet İstatistik Enstitüsü’nün hazırlayacağı bilgiler masada olacaktır.
3 TARAF DA MUTABAKATLA AYRILIR MI?
Bu yılki toplantının evvelki toplantılara nazaran biraz daha farklı oluşacağını düşünüyorum. Birinci toplantı sonundaki emekçi tarafı açıklamasına bakıldığı vakit 26 sefer minimum fiyat komitesinin bir ortaya geldiği, 18 kere muhalif olunduğu, 6 oy birliği gerçekleştirildiği, 2 sefer hükümet kanadı ile personel kısmının taraf olarak belirlendiği vurgulandı.
Burada emekçi tarafını temsil eden üç emekçi konfederasyonu olan TÜRK-İŞ, HAK-İŞ ve DİSK’in ortak açıklaması “Asgari fiyat insan onuruna yaraşır bir geçimi sağlamalıdır” biçimindedir.
Burada işi tek taraflı düşünmemek gereklidir. Emeğin karşılığını veren bir de patron tarafı vardır. Minimum fiyatın artması ile birlikte patron maliyeti de mevcuttur. Patrona sağlanan %5 SGK teşvikinin imalat dalı hariç yılbaşından itibaren %4’e düşürüldüğünü hatırlatmakta yarar var.
Bence bütün kısımlar elini taşın altına koymalıdır. Bilhassa 700 TL olan minimum fiyat takviyesi 31.12.2024 tarihinde sona ermektedir. Bunun da artırılarak bir yıl daha uzatılması gerektiğini vurgulamak isterim.
Kısaca emekçiyi açlıkla sınayacak, patronu bu parayı öderken zora sokacak bir sayı olmaması gereklidir. Adil bir fiyat belirlenmesi, her tarafı şad edecek bir sayı olması gereklidir.
KAÇINCI TOPLANTIDA UZLAŞI SAĞLANIR?
Geçmiş devir toplantı kronolojilerine baktığımız vakit Aralık ayı içerisinde toplamda 4 toplantı üzerinden değerlendiriliyordu. Haftalık metodu yapılan bu toplantılarda 3. yahut 4. toplantıda sayının netleştiği görülmektedir. Mümkün olarak Aralık ayının son haftasında bir karara bağlanıp bunun üzerinden açıklanacağını düşünüyorum.
EN GÜÇLÜ BEKLENTİ NE?
Bence %30 ile %40 ortasında bir sayı ortasında uzlaşı sağlanacaktır. Mali olarak tabir edecek olursak 22.102 TL ile 23.802 TL ortası bir bantta netleşeceğini kestirim ediyorum.”