LEVENT KÖPRÜLÜ – Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı kararıyla şehirlerarası karayollarında yolcu ve eşya taşımasında kullanılan taşıtlarda kış lastiği takılmasını zarurî kılan “kış lastiği uygulaması” 1 Aralık’tan itibaren başladı. 1 Nisan 2023’e kadar 4 ay boyunca devam edecek uygulamada, kurala uymayan araçların şoförlerine 1152 lira ceza kesilecek.
Lastik Sanayicileri ve İthalatçıları Derneği (LASİD), inançlı ve akıcı bir trafik için yalnızca mecburilik kapsamında olan ticari araçlarda değil tüm araçlarda kış lastiği kullanılmasını önerdi. LASİD Genel Sekreteri Erdal Kurt, “Kış lastikleri iklimsel değişimler nedeniyle farklılık gösteren hava şartları ve buna bağlı olarak değişen yol durumlarına karşı sürüş ve can güvenliğine katkıda bulunur. Kış lastiği, + 7 derece altındaki sıcaklıklarda sertleşmeyerek yere tutunma özelliğini korur ve ıslak, çamurlu yahut karlı yüzeylerde sürüş emniyetini artırır. Bu özellikleri nedeniyle hava ve yol kurallarından kaynaklanabilecek muhtemel risklere karşı ortak trafiğin inançlı ve akıcı olmasına katkı sağlar” dedi. Kış lastiğinin “kar lastiği” olmadığını, kış lastiğine geçmek için kar yağmasının beklenmemesi gerektiğini kaydeden Kurt, sadece ticari araçlar için değil özel araçlar için de kış lastiği kullanılmasının kıymetine işaret etti.
BİLİNMESİ GEREKENLER
Kış lastiklerinin diş derinliği, yaz lastiklerine nazaran genelde daha fazladır. Ayrıyeten yaz lastikleri, ıslak yerlerde yolu yeterli kavrayacak yapıya sahip değildir. Bu yüzden kışın yaz lastikleriyle virajlarda daha fazla savrulma olur.
Bu lastikler, özel karışımı sayesinde +7 derecenin altında sertleşmeyerek, tutunma özelliklerini korur. +7 dereceden daha soğuk havalarda kış lastiklerinin fren arası gerek yaz lastikleri, gerekse zincir takılmış yaz ya da kış lastiklerine nazaran daha kısadır.
Kış lastikleri, karlı ve buzlu yollarda aracın çekiş ve frenleme kabiliyetini artırır. Karlı tabanda kış lastikleriyle 50 km/s süratle seyreden bir aracın fren arası 36 m iken, yaz lastikleriyle bu uzaklık 44 m’dir. Ortadaki 8 metrelik fren arası, yaklaşık iki binek araç uzunluğuna eşittir. Karlı, erimiş karlı ve çamurlu yüzeylerde yaz lastiklerine nazaran çekişi yüzde 25’e yakın artırır.
Düşük basınç, kış lastiklerinin de yola tutunmasını azalabilir. Kış kurallarında lastik havalarını 0.1-0.2 bar artırmak, yerdeki karlı tabakayı yarmayı kolaylaştırdığı için çekişi artırır. Kış lastiği, aracın performansına uygun seçilmeli.
ALIRKEN VE KULLANIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİ?
Araçta yalnızca 2 lastiğin kış lastiği olması, ani frenleme ve viraj dönme üzere durumlarda denetimi zorlaştırır. Sadece ön dingile takılmış kış lastikleri, art lastiklerin yol tutuşunu kaybetmesine ve aracın savrulmasına, sırf art dingildeki kış lastikleri ise ön lastiklerin tutuşunu kaybetmesi ve virajı alamamasına neden olabiliyor. Bu nedenle 4 lastiğin birden değişmesi gereklidir.
Kış lastiklerinin yanaklarında “M&S” (Mud&Snow – Çamur ve Kar), “M+S”, “Snowflake” sembollerinden rastgele biri bulunmalı.
Kış lastiklerinin kullanım müddetlerini uzatmak için kış sonunda, sökülme sırasında araçtaki pozisyonlarının not edilmesi, sonraki yıl ön ve art lastiklerin yerleri değiştirilerek aşınma suratlarının dengelenmesi gerekir. Kışlık lastikleri saklarken lastikler suyla temizlenmeli, kurutulmalı ve dişlerine sıkışmış objeler çıkartılmalıdır. Jantlı ise havada asılı olarak yahut yerde yatar durumda, jantları sökülmüşse yatar durumda serin ve ışıktan uzak yerde saklanmalı.